talks with Menno – idee voor vrije ruimte

Het lijkt erop dat in het onderzoek naar de relatie tussen ontwerp en modern klassieke muziek (of hedendaagse muziek) iedere keer in de omgeving van instituten als Sonic Acts en de Interfaculteit terecht kom. Waarschijnlijk heeft dit te maken lijkt te hebben met het feit dat de muziekdiscipline geassocieerd wordt met de High Arts en in gesprek met Menno vermoeden we ook door de genoemde instituten zelf. Ontwerp daarentegen hoort globaal gezien eerder tot de Low Arts, omdat het in opdracht gemaakt wordt. Meestal houdt dat in dat behalve de wens van de opdrachtgever gecommuniceerd er geen tweede of diepere betekenislaag aanwezig is. (Hetgeen niet wil zeggen dat dit niet tot de mogelijkheden behoort.) Deze uitspraak lijkt problematisch en te ultiem. Het is natuurlijk goed mogelijk dat er op een ander (meta)niveau, bewust of onbewust meer of andere boodschappen of betekenissen gecommuniceerd worden, zoals bijvoorbeeld een tijdsbeeld of: hoe verleid je de consument? Daarnaast zal een kunstacademiestudent heel goed in staat zijn een ontwerp te maken dat meerdere betekenissen bevat(1).

Wat heden ten dagen aan modern klassieke muziek en aan visuele kunsten gelieerd wordt, vindt in Nederland voor een belangrijk gedeelte binnen een podium/organisatie als Sonic Acts en de opleiding Interfaculteit plaats wegens het multidisciplinaire karakter van beiden. Ze verhouden zich tot componisten zoals Varèse, Boulez, Stockhausen en Cage.Volgens de klassieke indeling vallen deze onder de High Arts, een classificatie die binnen het domein van de instituten die het dicours bepalen nog steeds gehanteerd wordt. Er is sprake van cross-overs met andere disciplines, bijv. dmv deejays en op podia. Tijdens optredens worden vaak visual ingezet, maar die verwijzen vaak naar low arts, hetgeen veel breder getrokken zou kunnen worden.
Een voorbeeld hiervan is Telchom Systems. Zij komen uit de cultuur van Raaijmakers, Varèse en Stockhausen etc. en maken een soort onderdompelende audiovisuele installatie dmv computergestuurde soundscapes waarmee ze een synthese willen bereiken tussen menselijke perceptie en computergegenereerde muziek en kunst. Qua mentaliteit komen ze uit de High Arts maar de ze verwijzen naar de clubcultuur (Low Arts) en maken gebruik van deze vorm.

Het probleem lijkt erin te zitten dat de kloof tussen het domein van design en dat van modern klassieke muziek te groot is, omdat design vaak gestuurd wordt door consumptievraag en het stimuleren ervan. Dit lijkt vanaf het moment dat dit vak gestalte krijgt het geval. Daarbij hoeft er alleen maar gedacht te worden aan William Morris die als rechtgeaarde socialist niets liever wilde dan kunst naar het volk te brengen. De producten die zijn gedachtegoed opleverde waren echter te duur voor de onderlaag vanwege het benodigde vakmanschap, en vooral de Britse economie vaarde er wel bij, in plaats van de arbeider. Het zelfde gold voor de goede bedoelingen van de Stijl en het Bauhaus.

1. Hoe definieer je betekenislagen
2. Hoe definieer je Low en High-culture?
3. Opvallend is dat Dramm een van de weinige componisten die niet te vinden is op de podia van Sonic Acts, maar wel duidelijk onder de noemer modern klassieke muziek valt. Wie vallen daar nog meer onder? (vragen aan Dramm)
4. In het kader van 2. de gedachte om een debat te organiseren tussen Dramm, GJ Prins (die zich wel tot Sonic Acts verhoudt), Omfer en Taco van de Interfaculteit.

 

Door Zsa Zsa Linnemann, Arles, France