Kubrickology:

In het van Abbemuseum gaat het bij Kubrickology om brain music waarbij een head device middels softwaresignalen van de hersenen transformeren naar muziek. Bij mijn bezoek was ik benieuwd of er nog een vorm van componeren of bewerking door de softwaremaker om de hoek komt kijken of dat de hersenen van de gebruiker zelf daadwerkelijk aan het ‘componeren’ slaan. Het bestuderen van het Vimeo-filmpje waarbij een danser op zijn eigen gegenereerde muziek danst bood geen uitsluitsel gezien het feit dat het lijkt als of de danser wel heel erg lang dezelfde soort gedachtes erop na hield. Bob van Luijt, de maker van de software en tevens ontwerper van het concept reageerde met een blijmoedig: precies! het zegt namelijk helemaal niets. De muziek die je hoort is weliswaar een vertaalslag, maar zegt niet persé iets over de gedachtes van iemand. Wat je hoort is toch een aantal willekeurige enen en nullen.

Vervolgens legt hij uit dat het hem, als iemand die software bouwt voor grote bedrijven, vooral gaat om het ontzenuwen van een aantal aannames bij het grote publiek. Een hardnekkige is de overtuiging dat de toenemende automatisering onze privacy in gevaar brengt. Dat onze hersengolven om te zetten zijn naar data vinden velen op zichzelf al een behoorlijke beangstigende gedachte, al was het maar omdat we die hersengolven onwillekeurig associeren met onze identiteit. Van Luijt geeft aan dat deze hersengolven niets anders generen dan data die op zich niets wezenlijks over onze identiteit vertellen. Hij trekt die vergelijking door naar FaceBook, dat volgens hem ook niet veel meer is dan een enorme verzameling data, een berg die zo groot is dat het zoeken van waardevolle informatie zoiets is als het zoeken naar een naald in een alsmaar groeiende hooiberg.

Met Kubrickology heeft Van Luijt vooral zichtbaar willen maken hoe suggestief een invulling van de omgang met data kan zijn. We zien een danser die op de muziek danst die zijn eigen hersenen produceren. De muziek die er ten gehoren gebracht wordt heeft alles weg van eigentijdse klassieke muziek. Van Luijt verteld dat het net zo goed gebaseerd kon zijn op willekeurig andere enen en nullen, dat het een abstract gegeven is. Wanneer je weet dat eigentijdse klassieke muziek vooral op basis van conceptvorming tot stand komt, is dit concept dus net zo geschikt is als ieder ander. Van Luijt heeft namelijk zelf ooit eigentijdse muziek gestudeerd. Door het gebruik te maken van dans is hij erin geslaagd twee volstrekt verschillende werelden bij elkaar te brengen: die van de gevoelservaring op basis van abstracte data. Dat geeft zijn Kubrickology een interessante gelaagdheid.

Het is moeilijk te zeggen of hijzelf er nog een vertaalslag over heen gelegd heeft. De data wordt middels functies (programmeertaal) omgezet naar een midi file dat vervolgens een synthesizer aanstuurt. Alhoewel het voor mijn onderzoek het weinig van belang is, rest de vraag of hij de output middels de synthesizer nog manipuleert. Je zou het eigenlijk niet willen, maar het lijkt haast onvermijdelijk.
En jammer dat we het op de tentoonstelling moesten doen met een film. Graag had ik mijn hersenen gehoord. En nog interessanter wordt het wanneer je een koor samenstelt. Vergelijken levert namelijk informatie op: nieuwe data.

Unit Unlikely

De do-it-yourself-ontworpen electronische muziekinstrumenten van Unit Unlikely (UU) doen denken aan het cd-hoesje van Tristan Perich, dat de drager is van 1 bit Symphony, of de Budda-machines van Throbbing Gristle waar ik elders op het blog melding van gemaakt heb: http://studiozenz.nl/master/gesprek-met-florian-cramer/. Mogelijkheden om gekke muziek en ontwerp bij elkaar te brengen. De Lunchbox, door UU aangeprezen als een DIY-synthesizer, heeft iets weg van een gadget. Het bestaat uit een (lekker) sober (maar daardoor juist hip) ontworpen kartonnen doosje met wat losse electronica die je zelf, aan de hand van een bouwplaat, kan solderen tot een audioapparaatje. Basale knopjes maken het mogelijk om de toon die eruit komt te verhogen of verlagen en deze in lengte te variëren, waardoor er een soort pulse ontstaat. Met de huidige noisecultus is het niet moeilijk je voor te stellen dat door middel van wat tweaken – natuurlijk door iemand met kennis van zaken – er al snel iets op de plank ligt waarover de doelgroep vind dat het de moeite waard is om aan te schaffen. Je kunt je afvragen wat het product aantrekkelijk maakt, ontwerp speelt hierbij een belangrijke rol en wordt bewust ingezet.

Unit Unlikely greatly values the DIY movement which plays and explores with technology and design to bridge the gap between us and the products in our surrounding.¹

Opvallend is dat Unit Unlikely een apparaatje Enigma genaamd, heeft gemaakt dat een algoritme gebruikt om algoritmes te genereren die op hun beurt worden omgezet in klank. Dit gebeurt op basis van datum, waardoor een dag lang hetzelfde klankbeeld te horen is. Iedere dag wordt er een andere variant van het algoritme aangemaakt. Het apparaat is analoog, waardoor het een ander soort klank maakt, maar in de basis  het veel weg van Kubrickology van Van Luijt heeft. Het grote (mogelijke) verschil is dat er geen vertaalslag meer overheem gaat.

 

 

1 bron: http://www.unitunlikely.com/about-us.html